Randevu Alın
2025 yılı itibarıyla dünya genelinde 20–79 yaş aralığındaki 589 milyonun üzerinde yetişkin diyabetle yaşamaktadır. Bu oran, küresel nüfusun yaklaşık %11,1’ine denk gelmektedir. Diyabet yalnızca kan şekeri düzeyini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda kalp-damar sistemi, sinir dokuları ve ağız sağlığı üzerinde de ciddi etkiler yaratır.
Araştırmalar, diyabeti olan bireylerin diş eti hastalığı (periodontal hastalık) geliştirme riskinin diyabeti olmayanlara göre 3 kata kadar arttığını göstermektedir. Diyabetli bireylerde diş eti hastalığı görülme oranı %68’e kadar çıkarken, bu oran diyabeti olmayanlarda yalnızca %35 civarındadır. Bu veriler, diyabet ve ağız sağlığı arasındaki sıkı ilişkiyi açıkça ortaya koymaktadır.
Diyabet ve ağız sağlığı arasındaki ilişki çift yönlüdür:
Başka bir deyişle, ağız sağlığı kötüleştikçe diyabet yönetimi de zorlaşır. Ağızda gelişen kronik enfeksiyonlar, insülinin etkisini azaltır ve kan şekeri düzeylerinin dalgalanmasına neden olur.
2025 yılında yapılan bir meta-analiz, diş eti tedavisinin HbA1c düzeylerini ortalama %0,5 oranında düşürdüğünü göstermiştir. Bu da düzenli diş bakımı ve periodontal tedavilerin kan şekeri kontrolüne doğrudan katkı sağladığını kanıtlamaktadır.
Diyabetli bireylerin %50’den fazlasında diş eti hastalığı görülmektedir.
Yüksek kan şekeri; bakteriyel plağın artmasına, diş etlerinde şişlik ve kanamaya, ilerleyen vakalarda ise kemik kaybı ve diş kayıplarına yol açar.
Tedavi edilmeyen diş eti hastalıkları, kan dolaşımına yayılan bakteriyel toksinlerle insülin direncini artırır, bu da kan şekeri seviyesinin yükselmesine neden olur.
Diyabetli hastaların yaklaşık %40’ında görülür.
Hiperglisemi (yüksek kan şekeri), tükürük bezlerinin fonksiyonunu azaltarak ağız kuruluğuna yol açar. Bu durum, çürük riskini artırır ve çiğneme–konuşma fonksiyonlarını olumsuz etkiler.
Ağızda artan glikoz seviyesi bakteriler için enerji kaynağıdır. Streptococcus mutans gibi bakteriler, bu şekerleri asite dönüştürerek diş minesini aşındırır.
Diyabetli hastalarda DMFT (çürük, eksik, dolgulu diş) skoru, diyabeti olmayanlara göre ortalama %30 daha yüksektir.
Yüksek kan şekeri ve zayıflamış bağışıklık, Candida mantarının ağızda aşırı çoğalmasına neden olur. Bu enfeksiyon; dil, damak ve yanak içlerinde beyaz plaklar, yanma hissi ve tat değişiklikleriyle kendini gösterir.
Diyabet, dokuların kanlanmasını ve oksijenlenmesini azaltır. Bu da cerrahi müdahaleler veya çekim sonrası yaraların geç iyileşmesine neden olur. İleri vakalarda implant başarısını da etkileyebilir.
Yumuşak kıllı diş fırçası veya elektrikli fırça kullanarak en az 2 dakika fırçalayın. Florürlü diş macunu diş minesini güçlendirir.
Diş aralarındaki bakteriyel plağı temizleyerek diş eti iltihabını %40 oranında azaltır.
Alkolsüz, antiseptik içerikli gargaralar, bakteri sayısını azaltır ve mantar enfeksiyonlarını önler.
Bol su için, ksilitollü şekersiz sakız çiğneyin, kafein ve sigaradan uzak durun. Gerekiyorsa eczanelerde satılan yapay tükürük ürünlerinden faydalanın.
Düzenli HbA1c ölçümleri (tercihen %7’nin altında) hem genel sağlığı hem ağız sağlığını korur.
İyi glisemik kontrol, diş eti hastalığı riskini %50’ye kadar azaltır.
Diyet, diyabet yönetiminde olduğu kadar ağız sağlığında da belirleyici rol oynar.
Diyabetli bireyler aşağıdaki belirtilerden birini yaşadığında gecikmeden diş hekimine başvurmalıdır:
Rutin kontroller 3–6 ayda bir yapılmalıdır. Bu aralık, diyabetli bireylerde erken teşhisin anahtarıdır.
Diyabet ve ağız sağlığı bir zincirin halkaları gibidir — biri bozulduğunda diğeri de etkilenir.
Düzenli diş hekimi kontrolleri, doğru ağız bakımı alışkanlıkları ve dengeli bir yaşam tarzı sayesinde bu döngü kırılabilir.
Unutmayın, sağlıklı bir gülümseme sadece estetik değil, aynı zamanda genel sağlığın da bir göstergesidir.
1. Diyabet, diş eti hastalığını nasıl etkiler?
Yüksek kan şekeri bakterilerin çoğalmasını kolaylaştırır, bu da diş eti iltihabı ve kemik kaybına yol açar. Tedavi edilmeyen enfeksiyonlar insülin direncini artırır.
2. Diyabetli kişiler ne sıklıkla diş hekimine gitmeli?
Diyabetli bireyler 3–6 ayda bir diş kontrolü yaptırmalıdır. Kan şekeri kontrolsüz olan hastalarda bu aralık daha kısa olabilir.
3. Diyabetlilerde implant tedavisi güvenli mi?
Evet, HbA1c düzeyi 7–8’in altında olan diyabetik hastalarda implant başarı oranı %95’in üzerindedir. Ancak kontrolsüz diyabet, implant kaybı riskini 2–3 kat artırabilir.
4. Ağız kuruluğu için ne yapılabilir?
Bol su içmek, ksilitollü sakız çiğnemek ve sigara/kafeinden uzak durmak en etkili çözümlerdir.
5. Diş eti tedavisi kan şekerini düşürür mü?
Evet. Bilimsel araştırmalara göre periodontal tedavi HbA1c düzeyini ortalama %0,5 oranında düşürebilmektedir.
