Endodontik Cerrahi

Endodontik Cerrahi Nedir?

Endodontik cerrahi, apikal rezeksiyon ya da kök ucu cerrahisi olarak da adlandırılır. Dişin içinde, pulpa odası olarak adlandırılan bir boşluk bulunur. Bu boşluğun içinde sinirler, kan dokuları ve bağ dokuları gibi dişi canlı tutan canlı bir doku olan pulpa bulunur. Endodontik tedavi halk arasında kanal tedavisi olarak bilinir ve pullanın iltihaplanması ya da enfekte olması durumunda uygulanır. Genellikle derin diş çürükleri, dişte büyük bir dolgunun değiştirilmesi gibi tekrarlanan diş prosedürleri ya da çatlak ve kırık gibi travmatik hasarla olması durumunda gündeme gelir. Pulpanın ölmesi, pulpa odasının ve kanalların enfekte olmasına neden olabilir. Oluşan enfeksiyon çevredeki kemiğe ve kök ucundaki diğer dokulara doğru yayılabilir.

Kanal tedavisi uygulanması için dişe delik açılır. Kanal tedavisi kapsamında diş pulpası çıkarılır, diş biyouyumlu bir malzeme olan güta-perka ile doldurulur. Böylece diş içindeki enfekte doku tedavi edilir. Prosedür genellikle başarılı olmakla birlikte diş kanallarında enfekte arıklar kalması ve ilerleyen dönemlerde enfeksiyonlar meydana gelmesi riski vardır. Apikal rezeksiyon yani endodontik cerrahi tedavisi bu aşamada gündeme gelir.

Kök ucu rezeksiyonu olarak da adlandırılan apikoektomi, tipik olarak kök kanal prosedürünün başarısız olması sonrası gerçekleştirilen bir endodontik cerrahi prosedürüdür. Endodontik cerrahi, kök ucu ameliyatı, apikoektomi, kök ucu dolgusu ya da retrograd kök kanal tedavisi olarak bilinen prosedür kapsamında; kök ucu çıkarılır, kök ucu boşluğu oluşturulur ve özel bir kök ucu dolgu malzemesiyle doldurulur.

Endodontik Cerrahi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Endodontik cerrahi tedavisine başlanmadan önce hedef bölgeye lokal anestezi uygulanır ve uyuşma etkisinin sağlanması beklenir. Etkilenen kök seviyesinde diş eti dokularından küçük bir kesi yapılarak enfekte peri-apikal dokulara doğrudan erişilebilir. Kök ucunun yakınlarındaki ya da çevresindeki enfekte dokuyla kök ucunun son birkaç milimetresi çıkarıldıktan sonra daha fazla enfeksiyon oluşmasını önlemek için kök kanalının ucuna küçük bir dolgu yerleştirilerek kanal kapatılır. Küçük dikişler yardımıyla diş eti dokuları kapatılır. Özellikle enfeksiyon önemli bir boşluğa neden olduysa, kemiğin büyümesini teşvik etmek için kemik grefti ve çeşitli tekniklerden faydalanılır.

Apikal rezeksiyonun uygun olmadığı durumlarda periradiküler cerrahi uygulanabilir. Apikal rezeksiyona benzeyen prosedürde farklı olarak kök ucundaki enfekte dokuya ve çevredeki kemiğe erişmek için daha geniş bir fler kaldırılması gerekir. Kök ucunda oluşan kist ve granülomların çıkarılması için de endodontik cerrahi prosedürlerine başvurulabilir.

Kalsiyum birikintilerinin kök kanalının gerçekleştirilmesi için alet kullanımını zorlaştırdığı durumlarda, kalsiyum birikintilerini gidermek için endodontik cerrahiye başvurulabilir. Bu kapsamda alan temizlenir, daha sonra kanal kapatılır ve diş kurtarılır.

Ayrıca hastanın sürekli ağrı yaşaması ancak ağrıya neyin neden olduğunun röntgende tespit edilememesi durumunda endodontik cerrahi prosedüründen faydalanılması gündeme gelebilir. Dişte ya da kanalda röntgende görüntülenmesi mümkün olmayan küçük kırıklar olabilir. Endodontistler dişi detaylıca incelemek için küçük kesiler yapabilir. Sorunun tespitinin ardından hasta özelinde gerekli tedavi planlanır.

Endodontik Cerrahi Hangi Dişlere Uygulanır?

Endodontik cerrahi risk altındaki dişleri kurtarmak ve herhangi bir komplikasyon oluşmasını önlemek için çocuklara ve yetişkinlere uygulanabilir. Kök kanalı tedavisinin ardından diş yeniden enfekte olduğunda, diş etlerinde ağrı, şişlik ya da hassasiyet hissedilmesi olağandır. Bununla birlikte bazı durumlarda hiçbir semptom görülmemesi de söz konusu olabilir.

Endodontik cerrahi kapsamında, enfeksiyonu tamamen ortadan kaldırmak ve dişin sağlıklı bir duruma dönmesini sağlamak için “apeks” olarak adlandırılan kök ucu ve enfekte olmuş doku çıkarılır. Sinirlerin ve kan damarlarının dişe girdiği, daha sonra kanallardan geçip pulpa odasına ulaştığı yer kök ucudur. Kök ucu çıkarıldığında, sorunun kaynağındaki enfekte doku ortadan kaldırılır ve dişte enfekte doku kalması önlenir.

Diş kökündeki enfeksiyon tedavi edilmezse çok ciddi ağız ve diş sağlığı problemleri yaşanabilir. Diş kökü enfeksiyonunun tedavi edilmesi için öncelikle sorun belirlenir, antibiyotik tedavisi uygulanır. İltihap ilerlerdiyse antibiyotik doğrudan enfeksiyonlu dokulara enjekte edilir. Enfeksiyon durdurulduktan sonra diş kökü temizlenerek tedavi tamamlanır.

İltihap çok ilerlediği ve diş kanallarında hasar oluşmadıysa kanal tedavisi gündeme gelebilir. İlerleyen vakalarda yani kanallar düzeltilemeyecek kadar hasar gördüyse diş çekimi yapılması gerekebilir.

Endodontik cerrahi uygulanmasını gerektiren durumlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Hastaya uygulanan geleneksel kök kanal tedavisinin başarısız olması
• Kök kanal tedavisi uygulanan dişte enfeksiyon gelişmesi
• Kök kanal tedavisinin tekrarıyla sonuç elde etmenin mümkün olmaması
• Geleneksel kök kanal tedavisinin uygulanmasının önerilmemesi
• Çeşitli patolojik, anatomik ve travmatik nedenler bulunması

Endodontik Cerrahi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Endodontik cerrahiden sonra hastaların bir miktar ağrı hissetmesi olağan bir durum olarak kabul edilir. Ağrının kontrol altına alınması ve hastanın konforunun artırılması için diş hekimi tarafından reçete edilen ilaçların kullanılması fayda sağlayabilir. Endodontik cerrahi prosedüründen sonraki erken dönemde hafif kan sızıntıları yaşanabilir. Bu süreçte hastalar tükürmemeli, sigara içmemeli ve pipet kullanmamalıdır. Aksi takdirde, ameliyat bölgesinin iyileşmesi için gerekli ve koruyucu olan kan pıhtısı yerinden ayrılır ve iyileşme süreci olumsuz yönde etkilenebilir.

Endodontik cerrahi prosedürünün ardından ilk birkaç gün şişlik hissedilmesi mümkündür. Olası şişlikler genellikle 1 hafta içerisinde herhangi bir müdahale gerekmeksizin kendiliğinden geçer. Endodontik cerrahi sonrası ilk 12 saat boyunca buz kompresi yapılması önerilir. Operasyon bölgesinin tahriş olmasını engellemek için beslenme programında sert ve gevrek yiyeceklere birkaç gün boyunca yer verilmemelidir. Endodontik cerrahiden genellikle birkaç gün sonra hastalar günlük rutinlerine devam edebilir.

Endodontik cerrahi prosedüründen sonra diş hekiminin uyguladığı tampon yarım saat kadar yerinde tutulmalıdır. Böylece kanamanın önlenmesi mümkündür. Uygulamadan sonraki ilk 2 saat herhangi bir şey yenilip içilmemesi gerekir. İyileşme sürecinde sert ve sıcak yiyecek ve içeceklerden uzak durulması, ılık ve yumuşak yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi önemlidir. Ayrıca anestezinin etkisi tamamen geçmeden yemek yememeye dikkat etmek gerekir. İyileşme süreci açısından diğer bir önemli konu ağız hijyeninin ihmal edilmemesidir.

Endodontik Cerrahi Tedavisi Zor mudur?

Endodontik cerrahi, alanında uzman ve deneyimli doktorlar tarafından uygulanması gereken diş hekimliği prosedürleri olarak kabul edilir. Endodontik cerrahi lokal anestezi altında uygulandığı için hasta uygulama sırasında acı ya da ağrı hissetmez. Uygulamayı takip eden iyileşme sürecinde diş hekiminin reçete ettiği ilaçların kullanılması ve önerilerinin uygulanması sayesinde hızlı ve sağlıklı bir iyileşme süreci yaşanması söz konusu olabilir.

Endodontik Cerrahi Fiyatları

Endodontik cerrahi fiyatları uygulanacak cerrahi işlemin türüne, tedavi edilecek dişin konumuna, enfeksiyonun derecesine, kullanılan malzemelerin kalitesine, diş hekiminin uzmanlığına ve kliniğin fiyat politikasına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.