Randevu Alın
Gömülü diş, bir dişin normalde çıkması gereken konuma ulaşamaması ve tamamen ya da kısmen diş etinin altında kalması durumudur. Bu durum genellikle ağızda yeterli yer olmamasından, dişin yanlış açıyla konumlanmasından veya başka bir diş ya da kemiğin çıkış yolunu engellemesinden kaynaklanır.
Her diş gömülü kalabilse de gömülü yirmi yaş dişleri ve gömülü köpek dişleri (kanin) en sık karşılaşılanlardır.
Gömülü bir diş, başlangıçta belirti vermese bile zamanla ağrıya, enfeksiyona, çene eklem sorunlarına ve çevre dokularda hasara yol açabilir. Bu nedenle erken teşhis ve doğru tedavi oldukça önemlidir.
Aşağıda, gömülü dişlerle ilgili nedenlerinden belirtilerine, teşhis yöntemlerinden tedavi seçeneklerine kadar tüm detayları geniş bir perspektifle ele alıyoruz.
Bir dişin sürmesi için gerekli alan bulunmadığında veya anatomik bir engel nedeniyle diş eti ve çene kemiğinin altında kalması durumuna gömülü diş denir.
Bu durum:
Gömülü dişler genellikle erken dönemde belirti vermez, ancak ilerleyen süreçte ağrı, çürük, iltihap ve diş kaybına kadar ilerleyen komplikasyonlara neden olabilir.
En sık rastlanan gömülü diş tipidir. Genellikle 17–25 yaş arasında çıkmaya çalışırlar. Alan darlığı ve çene yapısı bu dişlerde yüksek gömülme oranına sebep olur.
Özellikle üst çenede sık görülür. Köpek dişleri estetik ve fonksiyon açısından kritik olduğu için gömülü kalmaları ortodontik ve cerrahi müdahale gerektirir.
Daha nadir görülür ancak ortodontik tedaviler sırasında veya yer darlığı nedeniyle gömülü kalabilir.
Bir dişin gömülü hale gelmesine yol açan temel faktörler şunlardır:
Çene kemiklerinin küçük olması, dişlerin sürmesi için yeterli alan bulunmamasına neden olur.
Ailede gömülü diş öyküsü bulunması, çene ve diş gelişimini etkileyebilir.
Zamanında düşmeyen süt dişleri, alttaki daimi dişin yolunu kapatabilir.
Dişin sürme yönü doğru değilse çıkış yolu kapanır.
Eruption yolunu kapatarak dişin çıkmasını engelleyebilir.
Dişin yüzeye ulaşmasını zorlaştırır.
Belirtiler, dişin bulunduğu bölgeye ve gömülme derecesine göre değişebilir.
Gömülü dişler çoğu zaman klinik muayenede tespit edilemez; radyolojik görüntüleme gerektirir.
Diş hekimi ağız içini değerlendirir, şişlik veya hassasiyet olup olmadığını kontrol eder.
Dişin konumu, açısı ve çevre dokularla ilişkisi kolayca görülür.
Özellikle sinir ve diğer önemli anatomik yapılarla yakın olan alt çene yirmi yaş dişleri için en güvenilir incelemedir.
Radyolojik incelemelerde gömülü dişler farklı pozisyonlarda olabilir:
Bazı durumlarda dişin küçük bir kısmı dişetinden görünür, ancak bu diş tam sürme yeteneğine sahip değildir.
Tedavi edilmediğinde gömülü dişler ciddi sorunlara neden olabilir:
Gömülü diş, komşu dişin çürümesine veya kök hasarına yol açabilir.
Perikoronitis denilen enfeksiyon sık görülür.
Gömülü diş çevresindeki folikül kistleşebilir.
Ortodontik düzeni bozabilir.
Uzun süreli baskı, kemikte erozyona neden olabilir.
İltihap odakları kokuya ve sürekli huzursuzluğa yol açar.
Gömülü diş tedavisi dişin tipine, konumuna ve semptomlara göre belirlenir.
Belirti vermeyen bazı gömülü dişler düzenli aralıklarla kontrol edilir. Bu yaklaşım daha çok:
En yaygın tedavi yöntemidir.
Özellikle gömülü köpek dişlerinde uygulanan kombine tedavidir.
Bu tedavi estetik ve fonksiyon için oldukça başarılı sonuçlar sağlar.
Radyografiler sayesinde gömülme riski erken fark edilir.
7–10 yaş aralığında çene gelişimi takip edilmelidir.
Kısmi gömülü dişler kolayca iltihaplanır.
Gerekirse erken çekim, daimi dişlerin yer kazanmasına yardımcı olur.
Sürme yolu kapanan veya alan yetersizliği nedeniyle tam olarak çıkamayan dişlere gömülü diş denir.
Çıkması gereken dönemde kemik veya dişeti altında kalan üçüncü azı dişidir.
Çoğu zaman röntgende görülür. Açısı yatay, eğimli veya dik olabilir. Bazen yalnızca ufak bir kısmı ağız içinde görünür.
Evet. Enfeksiyon ve kas spazmı nedeniyle ağrı boyun, çene ve başa yayılabilir.
Modern anestezi yöntemleriyle işlem ağrısızdır. Ameliyat sonrası hafif ağrı normaldir ve birkaç gün içinde geçer.
Erken ortodontik değerlendirme ile gömülü dişlerin yaratacağı komplikasyonların çoğu önlenebilir.
| Kriter | Gömülü Diş | Sürmüş Diş |
|---|---|---|
| Görünürlük | Ağızda görünmez veya kısmen görünür | Tamamen ağızda |
| Pozisyon | Yan, eğimli veya dik | Doğru pozisyonda |
| Ağrı/Enfeksiyon Riski | Yüksek | Düşük |
| Tedavi | Genellikle cerrahi | Rutin bakım |
Gömülü diş ister yirmi yaş dişi, ister köpek dişi olsun—ihmal edilmemesi gereken bir ağız sağlığı problemidir. Bazı gömülü dişler uzun süre sessiz kalsa bile çoğu zaman zamanla ağrı, enfeksiyon, kist oluşumu veya ortodontik bozukluklara yol açar.
Düzenli diş hekimi kontrolleri, erken teşhis ve doğru tedavi yönetimi; hem ağız sağlığınızı hem de genel konforunuzu korumanın en etkili yoludur.
Eğer çene ağrısı, şişlik, ağız kokusu veya yutkunma güçlüğü gibi belirtileriniz varsa bir diş hekimine başvurarak gömülü diş değerlendirmesi yaptırmanız oldukça önemlidir.
